Kościół Rzymskokatolicki

Trójca Święta. Bóg Trójjedyny: Ojciec, Syn i Duch

Kościół Zielonoświątkowy

Trójca Święta. Bóg Trójjedyny: Ojciec, Syn i Duch

Kościół Rzymskokatolicki

Źródło życia, Suwerenny, Miłosierny, Sprawiedliwy

Kościół Zielonoświątkowy

Źródło życia, Suwerenny, Miłosierny, Sprawiedliwy

Kościół Rzymskokatolicki

Mesjasz, Pan, Zbawiciel Jednorodzony Syn Boży. Jako jedna osoba posiada dwie natury, które się jednak nie mieszają. Jest w pełni Bogiem i w pełni Człowiekiem.

Kościół Zielonoświątkowy

Mesjasz, Pan, Zbawiciel Jednorodzony Syn Boży. Jako jedna osoba posiada dwie natury, które się jednak nie mieszają. Jest w pełni Bogiem i w pełni Człowiekiem.

Kościół Rzymskokatolicki

Osoba Boska, godna czci; Zesłanie Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy (początek Kościoła)

Kościół Zielonoświątkowy

Osoba Boska, godna czci; Zesłanie Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy (początek Kościoła)

Kościół Rzymskokatolicki

Nowy Testament: 27 ksiąg

Stary Testament: 39 ksiąg

+7 ksiąg deuterokanonicznych

(kanon aleksandryjski)

Kościół Zielonoświątkowy

Nowy Testament: 27 ksiąg

Stary Testament: 39 ksiąg

(kanon palestyński)

Kościół Rzymskokatolicki

Pismo Święte

Tradycja

Magisterium Kościoła

(Nauczycielski Urząd Kościoła)

Kościół Zielonoświątkowy

Pismo Święte

Kościół Rzymskokatolicki

Jezus sprawcą zbawienia. Dar usprawiedliwienia ofiarowany przez Boga z łaski

Kościół Zielonoświątkowy

Jezus sprawcą zbawienia. Dar usprawiedliwienia ofiarowany przez Boga z łaski

Kościół Rzymskokatolicki

Aby otrzymać zbawienie, w chwili śmierci należy być w stanie łaski uświęcającej

Kościół Zielonoświątkowy

Dar należy przyjąć przez wiarę i w niej trwać (zaufać Bogu). Podstawą jest uznanie własnej grzeszności i wyznanie grzechów Bogu oraz zaufanie Chrystusowi, czyli uznanie wystarczalności dzieła zbawienia dokonanego przez Jezusa na krzyżu.

Kościół Rzymskokatolicki

Należy trwać w jedności z Kościołem

Kościół Zielonoświątkowy

Dar zbawienia udzielany niezależnie od przynależności do określonego wyznania

Kościół Rzymskokatolicki

Msza jako bezkrwawa ofiara (pozostająca w ścisłym związku z aktem jedynej ofiary złożonej na Krzyżu)

Kościół Zielonoświątkowy

Liturgia (publiczna służba Bogu) rozumiana jako ofiara uwielbienia i dziękczynienia

Kościół Rzymskokatolicki

Sprawowana przez wyświęconego w Kościele kapłana

Kościół Zielonoświątkowy

Sprawuje ją ogół wiernych (kapłaństwo powszechne) pod przewodnictwem osoby ordynowanej

Kościół Rzymskokatolicki

Liturgia rozbudowana. Istnieje konieczność zachowania odpowiednich rytów, formuł modlitewnych

Kościół Zielonoświątkowy

Duża spontaniczność, czynny udział wiernych. Z modlitw recytowanych zasadniczo: Ojcze nasz, pieśni, Psalmy, Wyznanie wiary. Modlitwa wspólnotowa, improwizowana i spontaniczna, duża rola śpiewu (uwielbianie). Oprócz liturgii modlitwy i Słowa sprawowana jest Wieczerza Pańska

Kościół Rzymskokatolicki

Siedem: chrzest, Eucharystia, bierzmowanie, pokuta, małżeństwo, kapłaństwo, namaszczenie chorych

Kościół Zielonoświątkowy

Dwa: chrzest i eucharystia

Kościół Rzymskokatolicki

Działają ex opere operato. Ich skuteczność polega na udzieleniu łaski mocą samej czynności. Wiara przyjmującego sakrament, choć wymagana, nie jest konieczna, jak w przypadku chrztu dzieci (mówi się wówczas o wierze Kościoła, rodziców chrzestnych...)

Kościół Zielonoświątkowy

Skuteczność sakramentu uzależniona od wiary przyjmującego. Stąd wykluczona jest zasada ex opere operato

Kościół Rzymskokatolicki

W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

Kościół Zielonoświątkowy

W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.

Kościół Rzymskokatolicki

Gładzi grzech pierworodny i wszystkie grzechy do chrztu.

Kościół Zielonoświątkowy

Chrzest na odpuszczenie grzechów

Kościół Rzymskokatolicki

Konieczny do zbawienia

Kościół Zielonoświątkowy

Chrzest jest przykazaniem Pańskim, a jego konieczność nie podlega dyskusji. Chrzest uznaje się za końcowy akt procesu narodzenia na nowo.

Chrzest nie tylko wskazuje na nawrócenie i inne rzeczywistości duchowe (takie jak: obmycie i uwolnienie z grzechów, oczyszczenie sumienia ze wszystkich obciążających win, zmartwychwstanie do nowego życia itp.), ale je poświadcza i w wymiarze duchowym urzeczywistnia.

Kościół Rzymskokatolicki

Udzielany zasadniczo dzieciom (niemowlętom)

Kościół Zielonoświątkowy

Udzielany jest tym, którzy się upamiętali, nawrócili i uwierzyli w Jezusa, jako osobistego Pana i Zbawiciela (istotna rola doświadczenia spotkania z Bogiem). Może być udzielony dzieciom, jednak dopiero, gdy są one świadome wiary.

Kościół Rzymskokatolicki

Sprawowana pod dwiema postaciami

Udzielana wiernym zazwyczaj pod jedną postacią (chleb/opłatek)

Kościół Zielonoświątkowy

Sprawowana pod dwiema postaciami

Udzielana wiernym pod dwiema postaciami

Kościół Rzymskokatolicki

Eucharystia jako ofiara

Kościół Zielonoświątkowy

Wieczerza Pańska jako wspólnota (koinonia)

Kościół Rzymskokatolicki

Wiara w przeistoczenie (transsubstancjacja), w wyniku której chleb i wino zostają przeistoczone w Ciało i Krew

Kościół Zielonoświątkowy

Wiara w duchową obecność Chrystusa w chlebie i winie, które dla przyjmujących są komunią z Ciałem i Krwią Chrystusa

Kościół Rzymskokatolicki

Adoracji Chleba eucharystycznego służą specjalne nabożeństwa oraz Święto Bożego Ciała (Święto Ciała i Krwi Pańskiej)

Kościół Zielonoświątkowy

Chleba konsekrowanego Słowem Bożym i modlitwą nie adoruje się w żadnej postaci

Kościół Rzymskokatolicki

Dokonuje się poprzez sakrament pojednania (spowiedź), absolucji udziela kapłan

Kościół Zielonoświątkowy

Wierny jest zobowiązany do wyznawania grzechów Bogu oraz pojednania z bliźnimi. Praktykowana jest spowiedź powszechna (w czasie nabożeństwa). Istnieje możliwość pomocy duszpasterskiej w przypadku wyrażenia woli wyznania win. Rozmowa indywidualna zakończona jest modlitwą/prośbą o absolucję.

Kościół Rzymskokatolicki

Sakrament umocnienia wiernego (namaszczenia krzyżmem - chrisma), który wcześniej przyjął chrzest, pojednał się z Bogiem w sakramencie pokuty i przystąpił do Eucharystii

Kościół Zielonoświątkowy

Wierny po nawróceniu (często przed chrztem) podczas modlitwy wspólnotowej lub indywidualnej otrzymuje namaszczenie Ducha Świętego (chrzest w Duchu), który objawia się w postaci darów łaski (charyzmatów)

Kościół Rzymskokatolicki

Do udzielania sakramentu używany poświęcony olej

Kościół Zielonoświątkowy

Modlitwie o chorych często towarzyszą oleje służące do namaszczania, ale nie jest to warunek konieczny do sprawowania takiej modlitwy.

Kościół Rzymskokatolicki

Sakrament udzielany przez kapłana chorym, określany także jako „ostatnie namaszczenie”

Kościół Zielonoświątkowy

Modlitwa o chorych (i potrzebujących) jest częstym punktem liturgii. Organizuje się specjalne nabożeństwa, na których modlitwa w tej intencji jest punktem centralnym.

Kościół Rzymskokatolicki

Powszechne kapłaństwo. Podział na kler i lud

Kościół Zielonoświątkowy

Ordynowani do służby mężczyźni, (pastorzy), odpowiadają za sprawowanie nabożeństwa

Kościół Rzymskokatolicki

Celibat obowiązuje wszystkich duchownych

Kościół Zielonoświątkowy

Celibat nie jest nakazany. Postuluje się, aby pastor był mężem i ojcem

Kościół Rzymskokatolicki

Związek mężczyzny i kobiety

Sakrament nierozerwalny. Istnieje prawna droga do uznania małżeństwa za zawarte nieważnie, czyli orzeczenie o nieważności zawarcia sakramentu małżeństwa

Kościół Zielonoświątkowy

Związek mężczyzny i kobiety

Rozwód dopuszczalny w przypadku wskazania na grzech wszeteczeństwa (niewierności) jednej ze stron

Kościół Rzymskokatolicki

Kościół rzeczywistością widzialną i niewidzialną (mistyczną). Na czele Kościoła stoi Jezus Chrystus, Głowa i fundament Kościoła

Kościół Zielonoświątkowy

Kościół rzeczywistością widzialną i niewidzialną (mistyczną). Na czele Kościoła stoi Jezus Chrystus, Głowa i fundament Kościoła

Kościół Rzymskokatolicki

W strukturze Kościoła widzialnego głową jest biskup rzymski (papież), jako Vicarius Iesu Christi (następca Jezusa Chrystusa).

Kościół Zielonoświątkowy

W strukturze ruchu zielonoświątkowego nie występuje żaden urząd, który można porównać z instytucją papiestwa. Podkreśla się natomiast, że Następcą Chrystusa na ziemi (Vicarius) jest Duch Święty.

Kościół Rzymskokatolicki

Struktura Kościoła jest monarchiczna (feudalna)

Kościół Zielonoświątkowy

Zbory-parafie posiadają dużą autonomię w sprawach personalnych (powołania na urząd pastora, starszych zboru, w sprawach dyscyplinarnych wobec członków wspólnoty, w sprawach finansowych)

Kościół Rzymskokatolicki

Bramą Kościoła jest chrzest

Kościół Zielonoświątkowy

Bramą prowadzącą do Kościoła jest doświadczenie osobistego nawrócenia i zaufanie Jezusowi jako swojemu Panu i Zbawicielowi. Finalnym aktem nowych narodzin jest chrzest, który pieczętuje odpuszczenie grzechów i włącza wiernego w Kościół.

Kościół Rzymskokatolicki

Kościół ma prawo ekskomuniki, z którego może korzystać w określonych okolicznościach papież i biskupi

Kościół Zielonoświątkowy

Zbór ma prawo ekskomuniki. Wyklucza się ze zboru osobę, która dopuściła się rażących uchybień w sferze moralności lub błędnej doktryny, a wcześniejsze napomnienia nie przynosiły efektu

Kościół Rzymskokatolicki

Kościoły i kaplice są zdobione

Kościół Zielonoświątkowy

Brak wskazań co do wystroju kaplicy. Najczęściej są proste i surowe

Kościół Rzymskokatolicki

Istotną rolę pełnią w nich obrazy i rzeźby, liczne ołtarze

Kościół Zielonoświątkowy

Kaplice pozbawione wizerunków świętych i ołtarzy

Kościół Rzymskokatolicki

Centralnym punktem jest ołtarz i krucyfiks oraz tabernakulum, w którym przechowywany jest Chleb eucharystyczny.

Kościół Zielonoświątkowy

Istotną funkcję pełni kazalnica, stół komunijny oraz krzyż. Prezbiterium dostępne dla wiernych. Kaplice są ogrzewane, wierni zdejmują wierzchnie okrycia (szatnia)

Kościół Rzymskokatolicki

Wcześniej istniał ścisły związek Kościoła z państwem. Obecnie Kościół stoi na straży moralności, wyraża też swoją opinię w innych istotnych dziedzinach życia społecznego.

Kościół Zielonoświątkowy

Podkreśla się rozdział Kościoła od państwa, zwracając uwagę na fakt, że władza pochodzi od Boga, ale sposób rządzenia jest wymysłem człowieka

Kościół Rzymskokatolicki

Centralnym podmiotem kultu jest Bóg, ku któremu kierowane są modlitwy i którego wierni adorują.

Kościół Zielonoświątkowy

Centralnym podmiotem kultu jest Bóg, ku któremu kierowane są modlitwy i którego wierni adorują.

Kościół Rzymskokatolicki

Wskazane jest, aby codziennie sprawowana była msza, a wierni wezwani są do brania w niej udziału. Oprócz mszy wierni mają do dyspozycji wiele innych form liturgicznych, różnych w zależności od okresu liturgicznego (nabożeństwa ku czci świętych, szczególnie Matki Bożej; droga krzyżowa, gorzkie żale, kółka różańcowe, etc.). Wierni posiadają wiele możliwości wyrażania swojej pobożności, dopasowanej do potrzeb i wrażliwości.

Kościół Zielonoświątkowy

Wierni spotykają się na nabożeństwach głównych w niedzielę oraz w inne dni tygodnia. Inne nabożeństwa mają charakter spotkań modlitewnych, uwielbiających, rozważań biblijnych, nauczających, grup wsparcia. Nie ma konieczności, aby spotkania te prowadzone były przez osobę ordynowaną (duchownego).

Kościół Rzymskokatolicki

Pielęgnowanie życia duchowego w oparciu sakramenty. Modlitwa na podstawie pacierza. Zasadniczo dominują formuły wyuczone lub czytane (brewiarz). Pobożność ta ma często związek z kultem świętych (np. patronów) i Matki Chrystusa.

Kościół Zielonoświątkowy

Centrum życia duchowego wiernego stanowi czytanie i rozważanie Słowa Bożego oraz modlitwa. Dominuje modlitwa improwizowana, a także modlitwa na podstawie Psałterza (Psalmy). Istotną rolę odgrywają dary Ducha Świętego, szczególnie dar języków, zalecany do modlitwy indywidualnej. Post jest traktowany jako osobiste ćwiczenie w pobożności, często oznacza całkowite powstrzymanie się od spożywania posiłków (dzień, kilka lub nawet kilkanaście dni).

Kościół Rzymskokatolicki

Zachowywanie dni postnych (środa, piątek)

Kościół Zielonoświątkowy

Kościół nie narzuca postu, choć nieraz zaleca go w określonej, wspólnej intencji. Nie ma jednak żadnych konsekwencji dla tych, którzy go nie zachowują.

Kościół Rzymskokatolicki

Otoczona jest szczególnym kultem.

Kościół Zielonoświątkowy

Maria stanowi wzór postępowania i przykład do naśladowania dla wierzącego. Wierni kultem otaczają wyłącznie Boga (Ojca, Syna i Ducha Świętego), ku któremu kierują modlitwy. Z tego powodu Matka Pana nie jest otoczona żadnym specjalnym kultem, a formy kultu innych osób, poza Bogiem, określa się jako bałwochwalstwo.

Kościół Rzymskokatolicki

Matka Boża (Theotokos)

Kościół Zielonoświątkowy

Część środowiska przyjmuje tytuł Matka Boża (Theotokos), choć jednocześnie czyni się to w nawiązaniu do Jezusa Chrystusa, jako Wcielonego Boga.

Kościół Rzymskokatolicki

Niepokalana Dziewica (poza Jezusem nie miała więcej dzieci)

Kościół Zielonoświątkowy

Uznaje się jej dziewictwo w chwili poczęcia i narodzin Jezusa. Nie przeczy się możliwości posiadania przez Nią innych dzieci poza Jezusem

Kościół Rzymskokatolicki

Orędowniczka, Królowa Nieba, Pocieszycielka. Kierowane są do niej modlitwy (szczególnym rodzajem jest różaniec). Wiara w Jej niepokalane poczęcie, (urodzenie bez grzechu pierworodnego) wieczne dziewictwo, wniebowzięcie.

Kościół Zielonoświątkowy

Odrzuca się nie mające potwierdzenia w Biblii tytuły oraz nie podziela się wiary w niepokalane poczęcie i wniebowzięcie.

Kościół Rzymskokatolicki

Określenie święty używane jest na oznaczenie osoby, która po śmierci została uznana za godną życia wiecznego i przebywa już w niebie (proces kanonizacyjny).

Kościół Zielonoświątkowy

Terminem święci określany jest ogół wierzących w Chrystusa. Pojęcie święty nie jest zarezerwowane dla umarłych, którzy żyli nienaganną wiarą.

Kościół Rzymskokatolicki

Wstawiają się za wiernymi, żyjącymi na ziemi. Można, a nawet powinno się szukać u nich wstawiennictwa i pomocy, ponieważ żyjąc już w bezpośrednim oglądaniu Stwórcy mogą wypraszać u Niego łaski dla Kościoła.

Kościół Zielonoświątkowy

Odrzuca się przyczynne modlitwy do świętych jako bezprzedmiotowe. Kult świętych traktowany jest jako przejaw bałwochwalstwa.

Kościół Rzymskokatolicki

Umarli otoczeni są modlitwą, uprasza się u Boga dla nich łaski, w tej intencji odprawia się msze.

Kościół Zielonoświątkowy

Zmarli nie potrzebują modlitwy, ponieważ ich los został już postanowiony przez Boga i jest nieodwołalny.

Kościół Rzymskokatolicki

Niedziela

Kościół Zielonoświątkowy

Niedziela

Kościół Rzymskokatolicki

Centrum roku liturgicznego stanowi Wielkanoc, którą poprzedza czterdziestodniowy okres postu, w którym szczególną rolę odgrywa Triduum Paschalne. W okresie wielkanocnym obowiązkiem wiernego jest przystąpienie do sakramentu pokuty i eucharystii

Kościół Zielonoświątkowy

Największym świętem jest Wielkanoc, co nie oznacza, że związane są z tym jakieś szczególne obowiązki wiernego. Podkreślony bywa anamnetyczny charakter świętowania. Nabożeństwo Wielkanocne poprzedza liturgia Wielkiego Piątku (ustawowe prawo do dnia wolnego), w którym wierni gromadzą się na modlitwie i rozważaniu wydarzenia Krzyża. Niektórzy wierni praktykują tego dnia post.

Kościół Rzymskokatolicki

Duża ilość świąt i dni świątecznych.

Kościół Zielonoświątkowy

Mała ilość świąt. Najważniejsze to: Boże Narodzenie (święto Narodzenia Pańskiego) i Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Święta; ustawowe prawo do dnia wolnego); od pozostałych nabożeństw różnią się najczęściej kazaniem (okolicznościowe). Oprócz tego zbory obchodzą własne święta. Najbardziej powszechne jest Święto Dziękczynienia (przełom września/października), a także rocznica powstania zboru i inne. Mocno podkreśla się, że każdy dzień dla chrześcijanina jest święty i świętem.

Kościół Rzymskokatolicki

Przy okazji świąt istnieje możliwość otrzymania odpustów.

Kościół Zielonoświątkowy

Święta nie mają związku z udzielaniem szczególnych łask Bożych.

Kościół Rzymskokatolicki

Życie duszy po śmierci ciała. Sąd indywidualny, który następuje zaraz po śmierci.

Kościół Zielonoświątkowy

Życie duszy po śmierci ciała. Sąd indywidualny, który następuje zaraz po śmierci.

Kościół Rzymskokatolicki

W przekonaniu powszechnym (choć nie w teologii) życie wieczne rozpoczyna się w chwili śmierci w łasce uświęcającej.

Kościół Zielonoświątkowy

Życie wieczne rozpoczyna się w momencie przyjęcia daru zbawienia. Wierzący w Chrystusa zostali osądzeni, gdy upamiętali się, nawrócili i przyjęli dar zbawienia. Osądzone muszą zostać ich uczynki, aby mogła zostać wyznaczona nagroda lub wymierzona kara, która jednak nie oznacza odrzucenia (potępienia).

Kościół Rzymskokatolicki

Wiara w niebo (życie wieczne) i piekło (stan oddalenia od Boga).

Kościół Zielonoświątkowy

Wiara w niebo (życie wieczne) i piekło (stan oddalenia od Boga).

Kościół Rzymskokatolicki

Sąd ostateczny: wymiar powszechny

Kościół Zielonoświątkowy

Sąd ostateczny, w którym sądzeni będą wszyscy żywi i umarli, którzy z różnych powodów nie poznali (nie przyjęli) Jezusa jako Pana i Zbawiciela.

Kościół Rzymskokatolicki

Czyściec (proces oczyszczenia, nie miejsce), przedsionek nieba. Czyściec jest przewidziany dla tych, którzy umarli w stanie łaski uświęcającej, ale chwili śmierci nie mieli uporządkowanego stosunku do rzeczy stworzonych. Ze stanem czyśćca związane są odpusty, które przyczyniają się do zmniejszenia lub do całkowitego usunięcia oczyszczającej kary czyśćca.

Kościół Zielonoświątkowy

Odrzucenie wiary w czyściec i rolę odpustów. Bóg wraz z winami darował grzesznikowi również karę, jaka mu się należała za popełnione grzechy.